Rijkswaterstaat legt met de kitspuit nieuwe zeegrasvelden op het Wad aan

In de voorgaande jaren is het gelukt om een groot zeegrasveld terug te krijgen bij het Waddeneiland Griend. Dat was een project van Natuurmonumenten, de Rijksuniversiteit Groningen, de Radboud Universiteit en The Fieldwork Company.

Vanuit de Europese Kaderrichtlijn Water moet Rijkswaterstaat als beheerder van onder andere de Waddenzee er in vijf jaar tijd voor zorgen dat dit succes een vervolg krijgt met minimaal nog één zo'n groot zeegrasveld op de Waddenzee.

In het Grevelingenmeer en het Veerse Meer in de zuidwestelijke delta wordt daar ook aan gewerkt door adviesbureau Witteveen+Bos, de Rijksuniversiteit Groningen, The Fieldwork Company en ecologisch adviesbureau Altenburg en Wymenga. Voor het inzaaien worden kitspuiten met slib en zaad plus een speciaal ontwikkelde zaadmachine ingezet.

De zeegrasvelden in het Wad terugkrijgen is één ding, maar dat is niet alles, zegt woordvoerder Christiaan Kooistra van Rijkswaterstaat. "Die moeten zichzelf ook in stand kunnen houden. Nu doet het allemaal wat kunstmatig aan met bijvoorbeeld het gebruik van kitspuiten. Maar uiteindelijk is het plan dat de natuur het oppakt."

Een team van The Fieldwork Company is vorige week begonnen bij Schiermonnikoog. Daarna ging het werk verder voor de Waddenkust van Ameland, bij het Nieuwlandsriet, en daarna Terschelling en Texel. Maar er is ook nog een vijfde locatie, zegt Jannes Heusinkveld van het bedrijf.

"Bij Griend gaat het eigenlijk om een controlelocatie. Daar weten we dat het goed werkt. Er wordt ook een proefopzet zoals hier achter ons bij Ameland staat opgebouwd en daar houden we de vinger aan de pols. Want als het daar wel werkt en hier niet, dan kunnen we over deze locatie iets zeggen over de geschiktheid."

De controlelocatie bij Griend wordt gemaakt door mensen van de Rijksuniversiteit Groningen. De nieuwe plekken zijn op basis van veel gegevens aangewezen.

Jannes Heusinkveld: "Er worden verschillende expertisestromen voor gebruikt. Dan gaat het om mensen van de Waddenunit, vissers, Wadvaarders en natuurbelevers die op Waarneming.nl waarnemingen hebben ingevoerd. En onze eigen waarnemingen en ideeën. Die worden allemaal bij elkaar geraapt. Vervolgens kijken we of de hoogteligging van de plaat overeenkomt met het groeigebied. En als laatste kijken we of er ook al zeegras groeit, want dat is natuurlijk de beste indicator dat het een geschikte plek is."

Bij Schiermonnikoog gaat het om een plek waar al eerder iets is geprobeerd. Er groeit ook al wat zeegras zonder hulp van mensen. Wat meer naar het oosten van de proeflocatie bij Ameland groeit ook al klein zeegras.

"Op Terschelling is het wat spannender. Daar hebben we nog nooit gezaaid en daar is ook nog geen zeegras gevonden", legt Heusinkveld uit. En dat geldt ook voor Texel.

De proefvelden zijn zo'n twintig bij dertig meter groot. Bij Ameland zijn drie aangelegd. Het zaad voor deze proeven komt uit het Duitse Wad waar nog wel grote zeegrasvelden zijn. Of hier ook echt zeegrasplanten uit opkomen, is een kwestie van wachten.

"Afhankelijk van hoe het voorjaar zich ontwikkelt, kijken mensen van de Rijksuniversiteit Groningen medio of eind mei of hier ook planten opkomen. Dan hebben we een eerste indicatie. Als er dan nog niets is of weinig is, zegt dat nog niet alles. In juni of juli weten we het echt", zegt Heusinkveld.

Al deze inspanningen moeten een Waddenzee opleveren die rijker is dan nu, zegt Heusinkveld: "Zeegras is onderdeel van een gezond ecosysteem in de Waddenzee. De biodiversiteit op de Wadplaten gaat enorm omhoog zodra er zeegras staat. Er kunnen allerlei beesten in leven; wormen, slakjes en het heeft een kraamkamerfunctie voor vis. Er zijn talloze redenen waarom het erbij hoort."

Een van die redenen is ook dat het helderder water oplevert, zo legt Kooistra van Rijkswaterstaat uit: "Zeegras kan ook slib en sediment invangen. Daardoor wordt de waterkolom helderder. Het zonlicht komt dan verder op de bodem en dat betekent dat een aantal levensvormen zich daar kan vestigen."

Zeegras houdt ook veel CO2 vast en is dus ook belangrijk voor het klimaat.

Sommige eilandbewoners weten nog dat de rotganzen er vroeger gek op waren, zo hoorde Heusinkveld: "Een paar mensen van Ameland zeiden gisteren dat ze hoopten dat het grootschalig zou aanslaan. Want dan gaan de rotganzen weer naar het Wad om zeegras te eten in plaats van de weilanden leeg te eten."