Stroomnet Schier is vol: 'Dit hadden we niet verwacht'

Het college voelt zich overvallen door dit nieuws. ‘We zijn druk bezig om Schiermonnikoog te verduurzamen en er lopen meerdere projecten waaronder Proeftuin Aardgasvrije Wijken. Zo zijn we aan het onderzoeken of er een warmtenet kan komen. Daar heb je een grote elektriciteitsaansluiting voor nodig wat nu moeilijk haalbaar lijkt', zegt wethouder Ilja Zonneveld.

'Bij de start van het project was Liander één van de partners. Die lieten ons toen weten dat er genoeg mogelijkheden waren maar nu een paar maanden later hebben we te horen gekregen dat het net vol is. We hadden echt even zoiets van: hoe kan dit?'

Grootverbruikers van elektriciteit zoals supermarkten, hotels en producenten van zonnestroom met meer dan 150 zonnepanelen kunnen, tot er extra capaciteit op het net is gerealiseerd, geen nieuwe aansluiting of meer capaciteit krijgen. Huishoudens en kleine ondernemers kunnen nog wel aangesloten worden.

'Er was al wel langer sprake is dat het net vol aan het raken is. Dit netwerk is aangelegd om duizend inwoners van stroom te voorzien en daar worden steeds meer dingen op aangesloten zoals al die daken vol zonnepanelen', aldus Zonneveld. De gemeente betreurt het dat Liander niet eerder aan de slag is gegaan met mogelijke oplossingsrichtingen. Zo zou het bestaande schakelstation op Schiermonnikoog mogelijk aangepast kunnen worden, maar het duurt een jaar of drie voor dit gerealiseerd kan worden. Liander onderzoekt volgens het college of deze oplossing mogelijk is.

Ook zijn er andere oplossingen mogelijk. 'Als er een nieuwe wadkabel naar het eiland zou komen zou alles opgelost zijn. Maar de aanleg hiervan is prijzig en daarvoor moet er in het kwetsbare wad gegraven worden, wat natuurlijk niet wenselijk is. Daarbij komt ook nog dat de aanleg van zo'n kabel miljoenen gaat kosten en zes tot acht jaren kan gaan duren', aldus Zonneveld.

Netbeheerder Liander laat weten dat ze samen met de gemeente en het bedrijfsleven op zoek wil naar een oplossing: 'We gaan onderzoeken welke alternatieven er zijn om het knelpunt op het elektriciteitsnet op korte termijn op te lossen. Daarnaast kijken we ook naar een toekomstbestendige oplossing hoe we de huidige capaciteit op het net optimaal kunnen benutten en gaan we in gesprek met de verschillende partijen over mogelijkheden om het energieverbruik op Schiermonnikoog aan te passen aan momenten waarop energie beschikbaar is', aldus een woordvoerder.

Een nieuwe kabel is ook voor Liander geen wenselijke oplossing. 'Om onnodige verstoring van het beschermde en kwetsbare Waddengebied en hoge maatschappelijke kosten te voorkomen moeten we als maatschappij alles in het werk stellen om een extra elektriciteitskabel naar het eiland voorkomen.'

Maar als de vraag naar elektriciteit groter dan de capaciteit van het elektriciteitsnet, dan is Liander wettelijk verplicht het net uit te breiden met nieuwe kabels en transformatoren aldus de netbeheerder.

Ondanks het volle stroomnet wil de gemeente door met verduurzamen. 'Problemen met het elektriciteitsnet laten nu goed zien dat we zowel op landelijk als lokaal niveau aan de slag moeten met de opslag van elektriciteit en andere innovatieve oplossingen. Er moet nog creatiever gekeken worden naar oplossingen. Bijvoorbeeld door het plaatsen van een grote accu op het eiland. De vraag is of dit zomaar mag', zegt Zonneveld. 'We hebben de netbeheerder, het Rijk en de provincie al gevraagd om hierover met ons mee te denken de problemen pro-actief aan te pakken.'

Liander laat weten open te staan voor ideeën maar dat de plaatsing van een accu voor- en nadelen heeft: 'Een batterij kan zowel energie opnemen als leveren. Bijvoorbeeld door de zonne-energie die overdag wordt opgewekt op te slaan en ‘s avonds terug te leveren als de vraag groot is. Helaas is het nu meestal nog niet mogelijk of rendabel om de zonne- of windenergie op te slaan en in de zomer of in de winter te gebruiken.'

Batterijen zijn dus volgens de netbeheerder meer geschikt voor korte termijn energieopslag en minder voor seizoensopslag. 'Liander is een netbeheerder en mag daarom zelf geen energie opslaan hoewel we die vraag vaak krijgen. Wel hebben batterijen impact op het elektriciteitsnet. Daarom denken we graag mee over de manier waarop het opslagsysteem kan worden ingezet', aldus de netbeheerder.

Ondernemers met een kleinverbruik-aansluiting en huishoudens komen niet in de problemen volgens de gemeente. Het blijft mogelijk om zonnepanelen te plaatsen op een woning. Voor grootverbruikers geldt dat er geen verzwaring op de aansluiting mogelijk is. Ook het aanvragen van een nieuwe grootverbruik-aansluiting is niet meer mogelijk.