Rotte perenbomen moeten meer duidelijkheid geven over Wadden

Onderzoekers gaan kunstmatige riffen van hout maken in de ondiepe geulen tussen Vlieland en Texel. Daarmee willen ze meer te weten komen over de onderwaternatuur en de vis.
Het is een wereldprimeur, en zo ziet dat eruit:
De vier kunstriffen in het Eierlandse Gat zullen vijftien tot twintig vierkante meter groot zijn. Het gebied waar ze komen, is gesloten voor de visserij. De riffen zijn gemaakt van perenhout. Dat hout kan wegrotten. De hoop is dat daarna de structuur zelf langer overeind blijft, omdat schelpdieren zich aan het hout hechten.

Slijk en zand

Het is een vervolg op een experiment van het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) op Texel. Zestig kooien met daarin verschillende harde ondergronden hebben anderhalf jaar in het Wad gelegen om te zien welke leven daarop ontstaat en wat het slik en daardoor met het zand doet.
Het onderwaterleven doet het er goed op, zegt NIOZ-onderzoeker Sterre Witte. "We zien dat zo'n harde ondergrond echt een verrijking is van de Waddenzee omdat je naast de soorten die in het zand leven ook soorten vindt die zich op zo'n harde ondergrond hechten of daar bescherming tussen zoeken."
"Ik had het er met een collega over", zegt Witte", "en die zei dat ze normaal gesproken op het droogvallende Wad zo'n honderd soorten vinden in de hele Waddenzee. En wij hebben op onze zestig kooien ruim 150 soorten gevonden. Dus we vinden veel meer soorten dan je normaal gesproken op het droogvallend Wad vindt."

Nog nooit eerder gezien

Afgelopen week zijn er kooien opgehaald van het Eierlandse Gat. Dat deel van het experiment is nu voorbij. Bij dat onderzoek zagen de onderzoekers soms leven voorbij komen dat ze nog niet eerder hebben gezien.
Afgelopen donderdagmiddag ontstaat er op het achterdek van het onderzoeksschip Navicula een hoera-stemming bij de onderzoekers.
"Daar vonden we een worm die zich in het hout boort. Die hebben wij nog nooit eerder gezien. Zo hebben we afgelopen week ook een mooie zeenaaktslak gezien die ik ook nog nooit had gezien. Dat zijn bijzondere dingen. Dat is heel leuk!"
Onderzoeker Sterre Witte en technisch coördinator Sander Holthuijzen bij een kooi vol met zand © Omrop Fryslân, Remco de Vries
Tussen de takken van de bomen die het rif vormen, kunnen kleine visjes goed schuilen. En dat trekt weer grotere vissen aan die zich met de kleinere vissen voeden.
Zo kan een kunstrif met alles wat er leeft een zogenaamde 'hotspot' worden van biodiversiteit in zee. Maar dat is allemaal nog maar afwachten. Het is een experiment en het is wetenschap. En dat laatste betekent dat je er ook wat van kunt leren als het niet werkt.